--> Ana içeriğe atla

Öne Çıkan Yayınlar

Maya Yazısı – Hiyerogliflerin Sırrı ve Tarihin Kodları

TarihinDefteri
Yorum Gönder

Antik Roma Cumhuriyeti: Kuruluşu, Siyasi Yapısı ve Sınıf Mücadelesi | II. Bölüm

TarihinDefteri

Antik Roma'nın Yükselişi – II. Bölüm: Cumhuriyetin Kuruluşu ve Siyasi Yapının Oluşumu

Antik Roma’nın krallıktan cumhuriyete geçişini ele aldığımız bu bölümde, Roma Cumhuriyeti’nin temel siyasi yapısını, erken dönem sınıf mücadelesini ve hukukun kurumsallaşmasını inceleyeceğiz. Roma, artık bir şehir devleti olmaktan çıkıp, karmaşık bir cumhuriyet yönetimiyle bölgesel bir güç haline gelmiştir.

Konsüller ve Cumhuriyetin Yürütme Gücü

MÖ 509’da son kral Tarquinius Superbus’un tahttan indirilmesiyle krallık sona erdi, yürütme yetkisi iki konsüle verildi (Boatwright, 2004, s.73). Konsüller, hem sivil hem askeri otoriteye sahipti ve birbirlerini veto edebiliyorlardı. Gerektiğinde altı ay süreliğine diktatör atama yetkileri vardı (Beard, 2015, s.112).

Senato: Roma’nın Gerçek Gücü

Senato, cumhuriyetin gerçek karar mekanizmasıydı. Başlangıçta kralların danışma meclisi olan Senato, savaş ilanı, mali denetim, dış ilişkiler ve atamalar gibi geniş yetkilere sahipti (Cornell, 1995, s.148). Yasama yetkisi olmamasına rağmen auctoritas sayesinde uygulamaları etkiliyordu (Polybius, Histories, VI).

Patriciler ve Plebler Arasındaki Mücadele

Patriciler, Roma’nın kurucu aristokrasisini; plebler ise çiftçiler, zanaatkârlar ve küçük toprak sahiplerini temsil ediyordu. MÖ 494’te plebler secessio plebis ile hak talep etti ve Halk Tribünlüğü makamı kuruldu. Tribünler, veto yetkisiyle pleblerin çıkarlarını korudu (Livy, Ab Urbe Condita, III).

On İki Levha Kanunları: Yazılı Hukukun Doğuşu

MÖ 451–450’de On İki Levha Kanunları (Lex Duodecim Tabularum) hazırlanarak Roma’nın ilk yazılı hukuk sistemi oluşturuldu (Cornell, 1995, s.155). Yasalar mülkiyet, aile hukuku, borç ilişkileri ve cezalar gibi konuları kapsıyordu. Forum Romanum’a asılarak herkesin erişimine sunuldu (Beard, 2015, s.102).

Yurttaşlık, Oy Hakkı ve Sınıfsal Ayrım

Oy hakkı centuria sistemiyle servete dayalıydı. Zenginlerin oyları daha ağırlıklıydı (Boatwright, 2004, s.82). Bu durum patricilerin üstünlüğünü korurken, halk tribünleri pleblerin sürece katılımını sağladı.

İç ve Dış Politikada Cumhuriyet

Erken cumhuriyet, içte sınıf mücadelesi, dışta ise İtalya yarımadasında genişleme politikası yürüttü. Sürekli savaşlar ve ittifaklar Roma’yı güçlendirdi (Cornell, 1995, s.160). Karma yönetim sistemi hem istikrar hem büyüme sağladı.

Peki sizce bu sistem, uzun vadede uzlaşma ve esneklik sayesinde mi yoksa güç mücadelesiyle mi ayakta kaldı?

Kaynakça

  • Boatwright, Mary T. The Romans: From Village to Empire. Oxford University Press, 2004.
  • Cornell, Tim. The Beginnings of Rome. Routledge, 1995.
  • Beard, Mary. SPQR: A History of Ancient Rome. Profile Books, 2015.
  • Polybius. Histories, Kitap VI.
  • Livy. Ab Urbe Condita, Kitap II–III.

Diğer Yazılar

Labels:

Yorumlar

Yorum Gönder

Popüler Yayınlar

Antik Mısır’ın Derinliklerine Yolculuk: Firavunlar, Tanrılar ve Hiyerogliflerin Sırları

TarihinDefteri
Tanrıların Gölgesinde – Antik Mısır’a Giriş Kumlar sessizdir. Ama bu sessizlik, binlerce yıl boyunca tanrıların adımlarıyla çalkalanmıştır. Antik Mısır yalnızca bir uygarlık değil; zamanın kendisine meydan okuyan, ölümle yaşam arasında bir köprü kuran bir düşünce biçimidir. Burada, her taş yalnızca yerinde durmaz; her taş bir anlam taşır, bir düzenin parçasıdır. Antik Mısır’a girmek; sadece bir tarihe değil, bir inanç sistemine, bir kozmos anlayışına adım atmaktır. Bu yazı, o dünyanın kapısını aralayan ilk bölümdür. Ve o kapının ardında, yalnızca firavunlar ya da piramitler değil; insanlığın en eski sorularına verilen en kadim cevaplar saklıdır. Mısır’ın Coğrafi Kaderi: Nil’in Kucakladığı Topraklar Mısır uygarlığı, çölün ortasındaki tek gerçek hayat kaynağı olan Nil Nehri etrafında şekillendi. Bu nehir, her yıl taşarak toprağa bereket getiriyor, tarımı mümkün kılıyor, takvimden idare sistemine kadar her şeyi belirliyordu. Yunan tarihçi Herodotos , "Mısır, Nil’in armağanıdır...
4 yorum
Read more »

Perslerin Gölgesi: Maraton ve Termopylae Savaşlarıyla Antik Yunan’ın Direnişi

TarihinDefteri
Perslerin Gölgesi – Maraton ve Termopylae 📜 Tarihin Defteri – Antik Yunan Yazı Dizisi Pers İmparatorluğu’nun Yükselişi ve Yunan’a Yönelişi MÖ 6. yüzyılın sonlarında, Pers İmparatorluğu Asya’nın en büyük gücü haline gelmişti. Büyük Kiros ve ardından I. Darius’un fetihleri, imparatorluğu İndus Nehri’nden Ege kıyılarına kadar uzanan devasa bir yapıya dönüştürdü. Ancak bu genişleme, Anadolu kıyılarındaki Yunan kolonilerini doğrudan Pers hâkimiyetine soktu. Bu şehirler, özellikle İyon kentleri, ekonomik ve kültürel açıdan canlı olmalarına rağmen, özgürlüklerine düşkün Yunan siyasal geleneğine sahip oldukları için Perslerin merkeziyetçi yönetim anlayışıyla çatışma içindeydi. MÖ 499’da başlayan İyon Ayaklanması , Aristagoras önderliğinde kısa süreli başarılar getirse de Pers ordusunun karşı saldırısıyla bastırıldı. Ancak bu isyan, Atina ve Eretria’nın maddi ve askeri desteği sayesinde Yunan-Pers ilişkilerini kalıcı biçimde gerginleştirdi. Persler, Batı Anadolu’yu tamamen kontrol...
2 yorum
Read more »

Leonidas Kimdir? Sparta Kralı, Termopylai Direnişi ve Gerçek Hikâyesi

TarihinDefteri
  Leonidas: Termopylai’nin Ötesindeki Adam Krallığın Yükü, Özgürlüğün Bedeli Tarihin bazı anları vardır ki zamanı durdurur. Pers ordusu Asya’nın bütün kudretiyle Batı’ya yürürken, bir geçitte yalnızca birkaç yüz adam bütün bir imparatorluğun karşısına dikildi. O geçit, Thermopylai idi. Ve o adamların başında, dünyanın belki de en çok hatırlanan savaş narasını atan kişi duruyordu: Leonidas . Ancak Leonidas’ı yalnızca “300 Spartalı” anlatısının içine sıkıştırmak, onun yaşamını bir sinema repliğine indirgemek olur. O, sadece ölüme yürüyen bir kral değil; Sparta’nın karmaşık yapısı içinde sıkışmış, özgürlüğü ideolojiye dönüştüren bir figürdü. Onun hikâyesi, bir milletin kaderini sırtlamış bir adamın bilinçli ve stratejik bir intiharının öyküsüdür. Çifte Tahtın Gölgesinde: Leonidas’ın Yükselişi Leonidas, Sparta’nın çift krallık sisteminin Agiad hanedanına mensuptu. Spartalılar, geleneksel olarak iki kral tarafından yönetilirdi. Leonidas'ın kardeşi Kral Kleomenes I , ...
Yorum Gönder
Read more »